Được chuyển thể từ tiểu thuyết Thời niên thiếu tươi đẹp ấy (Young and Beautiful) của Cửu Nguyệt Hi, bộ phim Em của thời niên thiếu (Better Days) kể câu chuyện của một nữ sinh bị bắt nạt ở trường có mối quan hệ bền chặt với tên thiếu niên giang hồ đường phố. Cả hai vướng vào một vụ án giết người. Bộ phim tội phạm lãng mạn được quay ở Trung Quốc và là tác phẩm đầu tiên của đạo diễn sinh ra ở Hồng Kông nhận được đề cử Oscar hạng mục Phim quốc tế xuất sắc.
Tuy nhiên, khán giả truyền hình Hồng Kông không thể xem chiến thắng của đạo diễn Tăng Quốc Cường và phim Em của thời niên thiếu (nếu đoạt giải) vì đài truyền hình TVB không phát sóng lễ trao giải Oscar 2021. Đây là lần đầu tiên sau hơn 50 năm, TVB không phát sóng lễ trao giải Oscar kể từ năm 1969. Đại diện đài TVB cho biết không tổ chức phát sóng vì “lý do thương mại”.
Tăng Quốc Cường (42 tuổi) tin rằng Em của thời niên thiếu sẽ truyền cảm hứng sáng tạo, giúp đồng nghiệp ở Trung Quốc theo đuổi những đề tài khó, nhạy cảm, bất chấp nhiều thách thức trong việc đưa tác phẩm vượt qua kiểm duyệt ở Trung Quốc. Các nhà kiểm duyệt điện ảnh đại lục đã “bật đèn xanh” cho bộ phim của Tăng Quốc Cường. “Vì phim mang thông điệp tích cực và chuyện bắt nạt học đường là điều cần được xem xét”, đạo diễn nói với hãng tin Reuters trong một cuộc phỏng vấn.
Quyền tự do sáng tạo nghệ thuật dần được mở rộng trong những năm gần đây ở Trung Quốc, nơi nhà chức trách từng không thoải mái với các chủ đề miêu tả mặt tối của xã hội.
Mặc dù không có “lộ trình rõ ràng” về cách vượt qua các yêu cầu kiểm duyệt, điều quan trọng là các nhà làm phim và nghệ sĩ phải theo đuổi chủ đề mà họ tin tưởng, Tăng Quốc Cường nhận định.
“Niềm đam mê sáng tạo sẽ mang bạn đi một quãng đường rất dài. Một trong những lời nhận xét khích lệ nhất mà tôi được nghe từ đồng nghiệp là bộ phim của chúng tôi đã truyền cảm hứng cho họ, rằng chúng tôi cố gắng giải quyết khó khăn thay vì chọn con đường dễ dàng hơn”, đạo diễn nói thêm.
Lần đầu tiên người Hồng Kông không được xem lễ trao giải Oscar
Đạo diễn Tăng Quốc Cường cho biết anh “thất vọng” khi lễ trao giải Oscar 2021 không được phát sóng ở Hồng Kông, Trung Quốc nhưng “đoán” quyết định được đưa ra do lo ngại chương trình có thể bị hủy bỏ vào giờ chót do dịch Covid-19 bùng phát bất cứ lúc nào.
Một đạo diễn Trung Quốc khác cũng gặp khó khăn tại quê nhà là Chloé Zhao. Những người theo chủ nghĩa dân tộc lên tiếng chỉ trích nữ đạo diễn Chloé Zhao, người sinh ra ở Bắc Kinh nhưng đang sống ở Mỹ. Chloé Zhao chỉ đạo phim Nomadland vừa đoạt Quả cầu vàng 2021 và BAFTA của Anh ở 2 hạng mục quan trọng: Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất. Nomadland nhận đề cử Oscar 2021 các hạng mục quan trọng: Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc, Nữ diễn viên chính xuất sắc (Frances McDormand).
Trong bài phỏng vấn cuối năm 2020 đăng trên news.com.au (trang tin tức online của Úc), nữ đạo diễn chia sẻ: “Hiện tại, Mỹ là đất nước của tôi”. Trước đó vào năm 2013, khi trả lời tạp chí Filmmaker (Mỹ), Chloé Zhao tiết lộ thời niên thiếu ở Trung Quốc từng phải tiếp nhận một số thông tin “không đúng sự thật”. Giới phê bình phim Trung Quốc nhận định, những cuộc trò chuyện với báo chí nước ngoài gây tranh cãi của Chloé Zhao có nguy cơ làm “ảnh hưởng nghiêm trọng” đến việc phát hành Nomadland tại đất nước tỉ dân từ ngày 23.4 tới, theo Global Times.
Khi được hỏi về chuyện nhiều người cho rằng “khoảng không vô hình” về bất đồng chính kiến đang dần thu hẹp nhanh chóng đối với ngành công nghiệp điện ảnh, Tăng Quốc Cường trả lời các nghệ sĩ vẫn còn quá nhiều câu chuyện để kể và anh lạc quan về tương lai của ngành công nghiệp điện ảnh tại quê nhà.
Dự án tiếp theo của Tăng Quốc Cường mô tả hoàn cảnh của những người tị nạn từ khắp Nam Á đến Hồng Kông. Họ phải đối mặt với nạn phân biệt đối xử, vấn đề nhà ở và các rào cản xuất phát từ nạn quan liêu đã ngăn cản nhiều người thoát khỏi cảnh nghèo đói.
Em của thời niên thiếu từng “càn quét” giải Kim Tượng lần thứ 39, lần lượt phát hành vào tháng 10.2019 tại Trung Quốc và tháng 11.2019 tại Mỹ cùng các quốc gia khác. Đến nay phim thu về hơn 200 triệu USD trên toàn thế giới. “Miễn là còn người sống ở Hồng Kông thì sẽ có những câu chuyện hay để kể”, Tăng Quốc Cường nói.
