Doanh nhân - Tổng đốc Hoàng Trọng Phu: Người khôi phục và đưa thương hiệu thủ công Việt Nam ra thế giới (Kỳ 2)

Tổng đốc Hà Đông Hoàng Trọng Phu là một doanh nhân đặc biệt nửa đầu thế kỷ XX. Xuất thân từ tầng lớp quan viên triều Nguyễn, ông lại hướng đến việc kinh doanh nghề thủ công truyền thống, chấn hưng thực nghiệp, khai mở dân trí cho người dân Hà Đông. Những đóng góp của ông không chỉ tác động vào phương diện kinh tế mà còn tác động vào phương diện chính trị của Việt Nam thời kỳ đó.

Khác với các doanh nhân đương thời như Bạch Thái Bưởi, Nguyễn Sơn Hà, Nguyễn Hữu Thu...những người làm giàu từ các ngành công nghiệp được người Pháp du nhập vào Việt Nam, Hoàng Trọng Phu chọn ngành sản xuất thủ công truyền thống của Việt Nam để làm giàu không chỉ cho bản thân mà còn cho người dân bản xứ. Tình yêu với nghề thủ công Việt Nam đã thúc đẩy Hoàng Trọng Phu tiến bước vào thương trường đầu thế kỷ XX, để rồi từ đó đưa thương hiệu hàng thủ công Việt Nam ra thị trường thế giới. 

Để đạt được thành công trong kinh doanh, Hoàng Trọng Phu đã xây dựng  hệ thống quản lý kinh doanh bền vững giữa các làng nghề trong tỉnh Hà Đông. Tác phẩm Lịch sử Đảng bộ quận Hà Đông (1926-2010) đã trích đánh giá về Tổng đốc Hoàng Trọng Phu của viên công sứ Pháp ở Hà Đông như sau: "Bằng cách đem lại mối lợi, ông đã thành công trong việc thắt chặt dây liên lạc giữa các gia đình, hướng tâm trí người ta vào việc làm ăn, xua đuổi sự nhàn rỗi thường là nguyên nhân sinh ra nhiều tật xấu. Nền kinh tế phát triển giúp cho ông quan đầu tỉnh bản xứ rất lớn trong công việc cai trị về phương diện chính trị”.

Xác định quản lý trong kinh doanh là quan trọng, với tư duy kinh tế sắc bén, Hoàng Trọng Phu đã tạo nên một hệ thống quản lý các làng nghề thủ công ở Hà Đông một cách chặt chẽ, bền vững giữa người thợ với người thợ, giữa làng nghề với làng nghề. Ông đã tái cơ cấu các làng nghề, xây dựng công xưởng, mở trường dạy nghề đã giúp vực dậy tinh thần làm việc, tăng cường sự hợp tác, tương tác lẫn nhau giữa các làng nghề, tạo nên tính linh hoạt trong sản xuất, đồng thời tiết kiệm chi phí đào tạo người lao động bằng việc để những người có kinh nghiệm truyền nghề những người học việc trong vùng. Khi sợi dây liên kết ngày càng được thắt chặt, hiệu quả làm việc và năng suất lao động sẽ tăng theo.

Sau khi xây dựng hệ thống quản lý kinh doanh, Hoàng Trọng Phu hướng tới việc đẩy mạnh quảng bá sản phẩm thủ công ra thị trường. Để giúp các làng nghề, cơ sở sản xuất tăng khả năng cạnh tranh, thúc đẩy đổi mới và sáng tạo, ông đã hỗ trợ đào tạo nghề, truyền nghề. Bằng việc mời các nghệ nhân có tiếng về giảng dạy tại các trường nghề cho đến tổ chức đưa lao động ra nước ngoài học nghề, ông mở mang tư duy, sức sáng tạo của người thợ thủ công, nhất là tiếp cận với những sản phẩm mới phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Ông đưa sản phẩm thủ công ở Hà Đông đến các triển lãm, hội chợ quốc tế ở Pháp nhằm thúc đẩy quảng bá sản phẩm Việt Nam ra nước ngoài, tạo lập danh tiếng và chỗ đứng cho thương hiệu hàng thủ công Việt Nam trên thị trường thế giới. Từ đó, tạo cơ hội cho nghệ nhân, thợ thủ công có cơ hội học tập, tìm hiểu, trao đổi kinh nghiệm; đồng thời đưa những mẫu mã mới vào sản xuất, đáp ứng yêu cầu thị trường, đặc biệt là xuất khẩu.

Đó là những bài học kinh nghiệm của Tổng đốc Hoàng Trọng Phu đối với doanh nhân kinh doanh hàng thủ công mỹ nghệ hiện nay: cần phải tạo ra một hệ thống quản lý doanh nghiệp hiệu quả, tìm ra chiến lược phù hợp với cơ hội kinh doanh trong bối cảnh mới, đồng thời linh hoạt tìm kiếm thị trường tiêu thụ và đẩy mạnh quảng bá sản phẩm là giải pháp thiết thực hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, góp phần đảm bảo an sinh xã hội khu vực nông thôn.