Động vật chân đầu vượt qua bài kiểm tra nhận thức được thiết kế cho trẻ em

Một thử nghiệm mới về trí thông minh của động vật chân đầu đã củng cố quan điểm cho rằng chúng ta không nên đánh giá thấp trí thông minh của động vật.

6 con mực nang đã được tham gia bài kiểm tra marshmallow, bài kiểm tra nhận thức thường được áp dụng với những đứa trẻ. Kết quả chứng minh rằng có nhiều điều xảy ra trong bộ não nhỏ kỳ lạ của chúng hơn chúng ta từng biết.

Các nhà nghiên cứu cho hay khả năng học hỏi và thích nghi của động vật chân đầu có thể đã tiến hóa để mang lại cho mực nang một lợi thế trong thế giới dưới biển.

Thử nghiệm marshmallow thực tế khá đơn giản: Những đứa trẻ trong độ tuổi mầm non sẽ được đưa vào ngồi trong căn phòng trống và lựa chọn 1 trong 2 khả năng. Với một viên kẹo dẻo, trẻ có thể chọn ăn ngay, hoặc chờ đợi trong 15 phút và phần thưởng sẽ là viên kẹo thứ 2.

Khả năng trì hoãn này thể hiện khả năng nhận thức như lập kế hoạch trong tương lai, và ban đầu nó được tiến hành để nghiên cứu nhận thức của con người phát triển như thế nào cụ thể là ở độ tuổi nào con người đủ thông minh để trì hoãn sự hài lòng nếu điều đó có nghĩa là một kết quả tốt hơn sau này.

Bởi vì rất đơn giản, nó có thể được điều chỉnh cho động vật. Rõ ràng là bạn không thể nói với một con vật rằng chúng sẽ nhận được phần thưởng tốt hơn nếu chúng chờ đợi, nhưng bạn có thể huấn luyện chúng hiểu rằng thức ăn ngon hơn sẽ đến nếu chúng không ăn thức ăn trước mặt ngay lập tức.

Một số loài linh trưởng có thể trì hoãn sự hài lòng, cùng với loài chó, mặc dù không nhất quán. Năm ngoái, mực nang cũng đã vượt qua một phiên bản của bài kiểm tra marshmallow. Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng mực nang thông thường (Sepia officinalis) có thể không ăn một bữa thịt cua vào buổi sáng sau khi chúng đã học xong bài học gợi ý bữa tối sẽ là thứ chúng thích hơn nhiều - tôm.

Tuy nhiên, như một nhóm các nhà nghiên cứu do nhà sinh thái học hành vi Alexandra Schnell thuộc Đại học Cambridge dẫn đầu đã chỉ ra trong một báo cáo mới. Trong trường hợp này, rất khó để xác định liệu sự thay đổi trong hành vi kiếm ăn để đáp ứng với sự sẵn có của con mồi có bị chi phối bởi một khả năng hay không để kiểm soát bản thân.

Vì vậy, họ đã thiết kế một thử nghiệm khác cho sáu con mực nang thông thường. Những con mực nang được đặt trong một bể đặc biệt với hai buồng kín, có cửa trong suốt để chúng có thể nhìn thấy bên trong. Trong các buồng là đồ ăn nhẹ - một miếng tôm hùm sống ít được ưa thích hơn ở một cái, và một miếng tôm cỏ sống hấp dẫn hơn nhiều trong cái còn lại.

Cánh cửa cũng có những biểu tượng mà mực nang đã được huấn luyện để nhận ra. Một vòng tròn có nghĩa là cánh cửa sẽ mở ra ngay lập tức. Hình tam giác có nghĩa là cánh cửa sẽ mở sau khoảng thời gian từ 10 đến 130 giây. Và một hình vuông, chỉ được sử dụng trong điều kiện điều khiển, có nghĩa là cánh cửa đóng vô thời hạn.

Trong điều kiện thử nghiệm, tôm được đặt sau cánh cửa mở, trong khi tôm sống chỉ có thể tiếp cận được sau một thời gian dài. Ở nhóm đối chứng, tôm vẫn không thể tiếp cận được sau cánh cửa có biểu tượng hình vuông không mở.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng tất cả mực nang trong điều kiện thử nghiệm quyết định chờ đợi thức ăn ưa thích của chúng (tôm sống).

Schnell cho biết: "Mực nang trong nghiên cứu hiện tại đều có thể chờ đợi phần thưởng tốt hơn và chịu được sự chậm trễ lên đến 50-130 giây, tương đương với những gì chúng ta thấy ở động vật có xương sống có não lớn như tinh tinh, quạ và vẹt".

Phần khác của thí nghiệm là để kiểm tra mức độ học tốt của sáu con mực nang. Chúng được hiển thị hai dấu hiệu hình ảnh khác nhau, một hình vuông màu xám và một hình vuông màu trắng. Nếu chúng lựa chọn "đúng", sẽ được thưởng một bữa ăn nhẹ.

Khi những con mực đã học cách liên kết một hình vuông với một phần thưởng, các nhà nghiên cứu đã chuyển đổi các dấu hiệu, để hình vuông kia giờ đây trở thành dấu hiệu phần thưởng. Điều thú vị là những con mực nang học được cách thích nghi với sự thay đổi này nhanh nhất cũng là những con mực nang có thể chờ đợi phần thưởng là tôm lâu hơn.

Điều đó có vẻ như mực nang có thể tự kiểm soát nhưng không rõ tại sao. Ở các loài như vẹt, linh trưởng và quạ, sự hài lòng chậm trễ có thể liên quan đến các yếu tố như sử dụng công cụ (vì nó đòi hỏi phải lập kế hoạch trước), bộ nhớ đệm thức ăn (vì những lý do rõ ràng) và năng lực xã hội (vì hành vi xã hội - chẳng hạn như đảm bảo mọi người có thức ăn - có lợi cho xã hội loài).

Trong khi đó, ở mực nang các nhà nghiên cứu cho rằng khả năng trì hoãn sự hài lòng này thay vào đó có thể liên quan đến thức ăn của chúng.

Đó là một ví dụ hấp dẫn về cách những lối sống rất khác nhau ở những loài rất khác nhau có thể dẫn đến những hành vi và khả năng nhận thức giống nhau. Nhóm nghiên cứu cho rằng trong tương lai nên cố gắng xác định xem liệu mực nang có thực sự có khả năng lập kế hoạch cho tương lai hay không. Đó sẽ là một nghiên cứu rất quan trọng để hiểu rõ hơn về thế giới động vật chân đầu.

Trang Phạm

Theo Science Alert