Lãi suất tín dụng đen 1.400%/năm, "khuyến mại" vòng hoa, đe dọa tính mạng

Lợi dụng sự thiếu hiểu biết và "túng quá hóa liều" của một bộ phận người dân, có nhóm cho vay tín dụng đen đã đẩy lãi suất lên tới 1.400%/năm.

Tín dụng đen có ở khắp nơi

Theo Trung tá Ngô Hồng Vương, Đội trưởng Phòng Trọng án, Cục Cảnh sát hình sự: Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào việc cho vay được coi chỉ là sự thay đổi về hình thức việc tiếp cận, trao đổi và giao dịch cho vay, còn bản chất cũng không khác gì việc cho vay mặt đối mặt thông thường (khác về việc ứng dụng công nghệ để thực hiện việc cho vay). Hiện nay đang nở rộ hình thức cho vay qua app (ứng dụng di động).

Như vậy, lãi suất của các hoạt động này vẫn phải tuân thủ quy định của Bộ luật Dân sự là dưới 20%. Tuy nhiên, hiện một số đối tượng thu lãi suất tín dụng đen online rất cao trên 100%/năm.

Thậm chí, một số các app cho vay trực tuyến, vay qua Zalo, Facebook đã lách quy định bằng cách thu thêm các khoản phí (thực chất là mức lãi suất thu thêm). Nếu cộng cả phí và lãi quy ra lãi suất có thể lên đến 1.400%/năm (gấp 700 lần so với quy định) hoặc cao hơn.

Để tránh các hình thức biến tướng tín dụng đen qua app, khi đi vay người dân cần tìm hiểu kỹ các quy định về cho vay của các ứng dụng. Người dân nên lựa chọn ứng dụng cho vay uy tín, chấp hành đúng quy định về lãi suất (dưới 20%/năm), không có các hành vi đòi nợ theo kiểu “xã hội đen”, lăng mạ, xúc phạm, quấy rối người đi vay để tránh gặp phiền hà trong cuộc sống cũng như tránh bị các đối tượng đưa vào vòng xoáy lãi mẹ đẻ lãi con.

“Chúng tôi khuyến cáo bà con nên tìm hiểu thật kỹ khi vay qua các app và cũng không nên truy cập vào danh bạ thông tin cá nhân tránh những phiền phức sau này”, ông Vương nhấn mạnh.

Theo Trung tá Ngô Hồng Vương, không chỉ ở riêng Việt Nam mà tín dụng đen còn xuất hiện ở trên thế giới và đều giống nhau ở chỗ là hình thức cho vay không chính thống, mức lãi suất cho vay rất cao và kèm theo các hành vi đòi nợ trái pháp luật.

Chẳng hạn ở Nhật Bản, chủ nợ có thể sẽ gọi đến công sở của con nợ hàng chục lần mỗi giờ để đòi nợ; gửi giấy đòi nợ đến nhà vào lúc nửa đêm. Nếu con nợ nói không thể trả tiền, họ sẽ "gợi ý" con nợ bán bớt một quả thận hoặc một con mắt để lấy tiền và "tình nguyện" làm việc lấy thận hoặc mắt cho anh ta.

Ở Malaysia và Singapore, con nợ do không có tiền trả nợ buộc phải trở thành đối tượng đi đòi nợ để trả tiền nợ. Thậm chí, các chủ nợ có thể chụp hình khỏa thân của những người phụ nữ rồi phát tán bằng tin nhắn, thậm chí bắt vợ hoặc con gái đi làm mại dâm để thế nợ hoặc ép con nợ chọn cách tự tử.

Tại Trung Quốc, các đối tượng sử dụng công nghệ cao, các ứng dụng điện thoại, cho vay ngang hàng để tiếp cận người đi vay. Đỉnh điểm tới tháng 8/2018, mô hình hoạt động cho vay ngang hàng ở Trung Quốc bị đổ vỡ, dẫn đến việc 8.370 cá nhân từ 32 tỉnh, thành phố lên kế hoạch đến Bắc Kinh sau khi kêu gọi nhau trên mạng xã hội để biểu tình do bị mất tiền khi tham gia vay ngang hàng...

Những thủ đoạn của tín dụng đen ở Việt Nam

Ở Việt Nam, theo Trung tá Ngô Hồng Vương, hiện nay nổi lên một số thủ đoạn như: Phát, dán tờ rơi, lập các website, sử dụng mạng xã hội, các ứng dụng điện thoại di động... đăng tin quảng cáo vay cần gặp mặt, không cần thế chấp, thủ tục đơn giản, cấp tiền ngày, tiền không với số tiền vay từ 1 triệu đến vài chục triệu đồng.

Các đối tượng tín dụng đen còn sử dụng công nghệ cao tổ chức hoạt động tín dụng đen qua mạng internet dưới dạng cho vay trực tuyến, vay ngang hàng (còn gọi là P2P Lending - Peer to Peer Lenging, thuộc lĩnh vực công nghệ và vấn tài chính - Fintech) là hình thức vay thông qua các ứng dụng di động (giống như ứng dụng đặt xe Grap, Uber.)

Ngụy trang hành vi cho vay lãi nặng bằng các hợp đồng biến tướng để lách luật và trốn tránh sự điều tra, thu thập chứng cứ của cơ quan công an như: ghi lãi suất thấp hơn rất nhiều so với thực tế trong hợp đồng hoặc ghi lãi suất theo thỏa thuận trong một loại giấy tờ khác (như giấy vay tiền, giấy viết tay để có thể tiêu hủy, thay đổi dễ dàng, yêu cầu bị hại viết giấy bán tài sản sau đó thuê lại chính tài sản mình đã bán để sử dụng làm bằng chứng để tố cáo chiếm đoạt tài sản nếu không trả nợ đúng hẹn với cơ quan công an...

Để đối phó với cơ quan chức năng, các đối tượng thường tụ tập, cư ngụ một nơi nhưng tổ chức hoạt động ở những địa phương khác, sau khi thực hiện hành vi cho vay, các giấy tờ, hợp đồng này được cất giấu ở một địa điểm khác thường là những khu nhà chung cư có bảo vệ, sử dụng thẻ từ, camera theo dõi để tránh sự theo dõi, tiếp cận, kiểm tra của lực lượng công an, định kỳ các đối tượng rà soát các giấy tờ, hợp đồng đã trả nợ xong thì tiêu hủy, phi tang nhằm tránh bị cơ quan công an phát hiện, thu giữ. Khi trả, nhận tiền được thông qua hình thức gặp mặt trực tiếp, không chuyển khoản qua ngân hàng để tránh để lại dấu vết.

Nếu các con nợ không trả nợ đúng hẹn, các đối tượng cho vay thường sử dụng nhân viên hoặc thuê các đối tượng giang hồ bên ngoài tổ chức các hình thức đòi nợ như đe dọa, khủng bố tinh thần như ném chất bẩn, mắm tôn, đặt vòng hoa, quan tài, sử dụng sim rác để đe dọa, hủy hoại tài sản, cố ý gây thương tích, làm nhục người khác, gây rối tại nơi ở, nơi kinh doanh của con nợ... nhưng chưa đến mức xử lý hình sự song lại gây sự sợ hãi, hoang mang, thiệt hại kinh tế, mất uy tín cho nạn nhân và bức xúc cho quần chúng nhân dân xung quanh. Nhiều nạn nhân bị các đối tượng khống chế, đe dọa nên không dám tố cáo, hợp tác, cung cấp tài liệu với cơ quan công an.

An Hạ