Nga loay hoay hồi sinh chiến hạm mạnh nhất hành tinh: Chuyện không dễ dàng

Hải quân Nga đã mất gần một thập kỷ, cố gắng bổ sung thêm một tuần dương hạm hạt nhân uy lực nhất thế giới. Nhưng thông tin mới nhất cho thấy tương lai đầy u ám.

Theo Forbes, tuần duơng hạm hạt nhân lớp Kirov là chiến hạm được vũ trang mạnh nhất trên thế giới và là một trong những di sản của Nga từ thời Liên Xô.

Ở thời điểm Liên Xô sụp đổ năm 1991, khó khăn chồng chất về kinh tế khiến Nga phải loại bỏ 3 trong số 4 tuần dương hạm hạt nhân.

Tuần dương hạm Peter Đại đế may mắn còn nguyên vẹn, được chính thức đưa vào biên chế Hạm đội Phương Bắc của Nga năm 1998.

Kể từ năm 2013, hải quân Nga đã cố gắng hồi sinh và nâng cấp tuần dương hạm hạt nhân thứ hai mang tên Đô đốc Nakhimov. Một khi trải qua quá trình nâng cấp toàn diện, con tàu sẽ tái xuất trong biên chế Hạm đội Phương Bắc để tàu Peter Đại đế có thể quay về xưởng sửa chữa.

Hai tàu lớp Kirov còn lại bị hư hại đáng kể theo thời gian, không còn khả năng được khôi phục, nên dự kiến sẽ bị tháo dỡ trong năm nay.

Cuối năm ngoái, Nga bày tỏ sự lạc quan khi nỗ lực hồi sinh tàu Đô đốc Nakhimov có tiến triển tốt. Tháng 8.2020, xưởng đóng tàu Sevmash ở Severodvinsk đã hạ thủy trở lại con tàu 35 tuổi.

Đây là cột mốc quan trọng trong nỗ lực trị giá hàng tỉ USD của Nga để hiện đại hóa tàu Đô đốc Nakhimov. 

Con tàu được tích hợp các hệ thống điện tử hiện đại nhất, trang bị 80 ống phóng tên lửa chống hạm và tên lửa hành trình, 94 ống phóng tên lửa phòng không, bao gồm cả những vũ khí hiện đại nhất như tên lửa siêu thanh Zircon, tên lửa chống hạm Onik hay tên lửa phòng không S-400.

Giới chuyên gia quân sự từng đánh giá, Đô đốc Nakhimov là chiến hạm được vũ trang mạnh nhất trên thế giới hiện nay.

Sở hữu hai tàu lớp Kirov, Nga có thể điều động một tàu làm nhiệm vụ ở bất kì nơi nào trên thế giới và vào bất kì thời điểm nào.

Ở thời điểm cuối năm 2020, Nga dự tính sẽ hoàn tất quá trình sửa chữa và nâng cấp tàu vào đầu năm 2022.

Tuy nhiên, các nguồn tin am hiểu vấn đề tiết lộ, quá trình hồi sinh tàu Đô đốc Nakhimov khó hơn so với dự đoán, việc bàn giao cho hải quân Nga sẽ bị chậm tiến độ ít nhất một năm, tức là con tàu chỉ có thể tái xuất sớm nhất vào năm 2023.

"Vấn đề chính với tàu Đô đốc Nakhimov là động cơ chạy bằng năng lượng hạt nhân, sử dụng uranium được làm giàu ở mức cao", Pavel Luzin, một chuyên gia về quân đội Nga nói với Forbes.

Nga không thể thay động cơ hạt nhân trên tàu bằng động cơ tuabin thông thường, do công nghệ sản xuất động cơ tuabin đều nằm ở Ukraine. 

Căng thẳng Nga-Ukraine kể từ sự kiện sáp nhập Crimea năm 2014 đã khiến Kiev chấm dứt mọi hợp đồng quân sự với Moscow.

Điều đó có nghĩa là các kỹ sư Nga vẫn phải loay hoay với động cơ hạt nhân được sản xuất từ những năm 1980. “Các động cơ hạt nhân này tạo ra rất nhiều vấn đề. Đó là tại sao Nga chỉ có thể duy trì một tàu tuần dương, chiếc Pyotr Velikiy, kể từ cuối những năm 1990”, ông Luzin nói.

Những khó khăn đối với tàu Đô đốc Nakhimov còn tạo ra hiệu ứng domino. Tuần dương hạm hạt nhân Peter Đại đế cũng cần được nâng cấp. Nhưng ngành công nghiệp đóng tàu Nga hiện nay chỉ đủ sức sửa chữa một tàu trong cùng một thời điểm.

Theo kế hoạch ban đầu, tàu Peter Đại đế sẽ quay về xưởng khi tàu Đô đốc Nakhimov ra khơi. Nhưng khi tàu Đô đốc Nakhimov còn chưa được sửa xong, soái hạm của Hạm đội Phương Bắc vẫn phải chờ, theo Forbes.

Ngay cả khi Nga sửa xong tàu Đô đốc Nakhimov, ngày mà các tàu chiến cỡ lớn xuất hiện trong biên chế hải quân Nga vẫn còn rất xa vời. Ví dụ điển hình là tình trạng tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov của Nga hiện nay.

Nga không còn năng lực đóng chiến hạm cỡ lớn. “Khinh hạm và tàu hộ tống là các tàu cỡ lớn nhất mà Nga hiện nay có thể sản xuất vì thách thức liên quan đến động cơ”, chuyên gia Luzin giải thích.

Nhược điểm của các tàu cỡ nhỏ này là chúng không phù hợp cho các nhiệm vụ tác chiến ở vùng biển xa bờ. “Không có tàu tuần dương và tàu khu trục, năng lực phô trương sức mạnh hải quân của Nga bị hạn chế rất lớn”, ông Luzin nói.