Quân đội Armenia và thất bại đau đớn trong mua sắm vũ khí

Theo hãng tin Nga TASS, trong cuộc họp báo ngày 19/11 vừa qua tại thủ đô Yerevan (Armenia), sau khi từ chức Tổng Tham mưu trưởng quân đội Armenia, Tướng Movses Hakobyan đã tiết lộ nhiều sai lầm khiến quân đội Armenia hứng chịu thiệt hại nặng nề trong cuộc chiến với Azerbaijan, cũng như đưa ra nhiều chỉ trích nhằm vào giới lãnh đạo nước này. Sai lầm đầu tiên của Quân đội Armenia được Hakobyan chỉ ra là trong mua sắm các khí tài mà không khai thác hết sức mạnh của chúng, hoặc không phù hợp với thực tế chiến trường, trong đó có hợp đồng mua tiêm kích Su-30SM của Nga. Năm 2019, Armenia ký hợp đồng đặt mua 4 chiếc Su-30SM của Nga, với ngân sách được rút từ tiền mua tên lửa phòng không tầm ngắn Tor. Số tiêm kích này dự kiến được bàn giao trong năm 2020, nhưng hợp đồng được tiến hành nhanh hơn kế hoạch và Yerevan nhận đủ 4 máy bay vào cuối tháng 12/2019. Su-30SM là tiêm kích đa năng thế hệ 4++, do tập đoàn Sukhoi của Nga thiết kế. Đây là phiên bản hiện đại nhất của dòng Su-30, có thể thực hiện nhiệm vụ tấn công tầm xa, diệt mục tiêu mặt đất và mặt biển cũng như tiến hành hoạt động tác chiến điện tử và cảnh báo sớm. Sự xuất hiện của Su-30SM được kỳ vọng giúp Armenia chiếm ưu thế đáng kể khi xảy ra xung đột, do quân đội Azerbaijan chỉ biên chế tiêm kích MiG-21 và MiG-29 đời cũ với tính năng thua kém. Tuy nhiên, những chiếc Su-30SM hoàn toàn vắng bóng trong xung đột 6 tuần tại Nagorno-Karabakh. Chính vì không làm chủ được trên không, nên máy bay không người lái (UAV) và cường kích Su-25 của Azerbaijan hoạt động tự do, dưới cái ô yểm trợ từ chiến đấu cơ F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ; gây ra những thiệt hại vô cùng to lớn cho Quân đội Armenia. Tướng Hakobyan khẳng định, quyết định mua tiêm kích Su-30SM thay cho tên lửa phòng không Tor là bước đi sai lầm của Armenia. Ông cho biết, phi đội Su-30SM Armenia không thể chiến đấu, vì hợp đồng không mua bán không có điều khoản bán kèm vũ khí. Tướng Hakobyan cho biết, trước đó Armenia từng dự định mua số lượng lớn hệ thống tên lửa tầm ngắn Tor-M2KM, nhưng kế hoạch này bị đình chỉ khi mới nhận bàn giao một vài tổ hợp, bởi số ngân sách còn lại đã được chuyển mua Su-30SM. Tên lửa phòng không Tor-M2 do Nga phát triển, được coi là khắc tinh của UAV cỡ nhỏ, từng thể hiện năng lực chiến đấu vượt trội hơn cả hệ thống pháo - tên lửa Pantsir-S1 khi tham chiến tại Syria. Mỗi xe bệ phóng Tor-MiG-29 là một hệ thống chiến đấu độc lập, bao gồm tên lửa, radar nhìn vòng để phát hiện mục tiêu, hệ thống cảm biến hồng ngoại, quang - điện tử và radar điều khiển hỏa lực. Xe chiến đấu Tor-M2KM thường được trang bị 8 quả đạn 9M331, cho phép tấn công tối đa 4 mục tiêu cùng lúc từ cự ly 16 km và độ cao đến 10 km. Tuy nhiên, Quân đội Azerbaijan hồi cuối tháng 10, đã công bố video quay cảnh một hệ thống phòng không Tor-M2KM của Armenia bị UAV phá hủy, khi đang đưa vào nơi ngụy trang. Bên cạnh đó là sai lầm tiếp theo của Armenia khi mua các tổ hợp phòng không tầm thấp Osa-AK; thực tế Quân đội Armenia không có nhu cầu sử dụng loại tên lửa này, tuy nhiên họ vẫn mua các hệ thống phòng không cũ này từ Jordan. Hàng loạt hệ thống tên lửa phòng không tầm thấp Osa của Armenia đã bị UAV Azerbaijan tập kích và phá hủy ngay từ đầu cuộc xung đột. Phần lớn các tổ hợp đều trong trạng thái hoạt động với radar cảnh giới quay liên tục, nhưng dường như không phát hiện được UAV Azerbaijan. Tướng Hakobyan cho biết, trong cuộc xung đột Armenia - Azerbaijan, Moskva đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với Yerevan, trong đó có "cung cấp những vũ khí mà chúng tôi không dám mơ đến", đồng thời chỉ trích Thủ tướng Pashinyan quá chậm trễ trong việc kêu gọi sự hỗ trợ từ Nga. Cựu tổng tham mưu trưởng Armenia khẳng định, hệ thống tác chiến điện tử Pole-21 mà Nga giúp quân đội nước này, đã làm gián đoạn hoạt động của phi đội UAV Bayraktar TB2 của Azerbaijan trong suốt 4 ngày; đồng thời thừa nhận Yerevan đã phóng tên lửa đạn đạo chiến thuật Iskander-E vào lãnh thổ Azerbaijan. Tướng Hakobyan khẳng định, chính phủ Armenia mua sắm những vũ khí, khí tài không phù hợp, đã khiến quân đội nước này bất lực trước UAV đối phương. Việc những chiếc Su-30SM rất hiện đại, nhưng không có vũ khí cũng là bài học cho các quốc gia khác, khi thực hiện mua sắm quốc phòng trong tình hình hiện nay. Video Bị Azerbaijan tiêu diệt tăng thiết giáp, Armenia "phản pháo" - Nguồn: Vietnamnet