Rúng động vụ cựu bộ trưởng buốc phòng bị nghi là “bố già” ma túy

Salvador Cienfuegos, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mexico đã bị Mỹ bắt hồi tuần này, bị nghi đóng vai trò như "bố già" trong một đường dây tội phạm buôn bán ma túy khét tiếng ở Mexico.

Vài năm trước, khi đang nghe lén đường dây liên lạc của một băng đảng buôn ma túy Mexico, lực lượng hành pháp Mỹ đã biết về một nhân vật bí ẩn, quyền lực được các tay chân gọi bằng cái tên “bố già”.

Các đặc vụ Mỹ sau đó đã khoanh vùng các đối tượng tình nghi trong hàng tháng trời, đặt ra giả thuyết rằng nhân vật trung tâm của đường dây ma túy này có thể là một quan chức cấp cao trong quân đội Mexico.

Một tình huống bất ngờ xảy ra khi một đối tượng đang bị giám sát nói với các thành viên trong đường dây của hắn rằng “bố già” đang xuất hiện trên truyền hình vào thời điểm đó.

Bốn nguồn thạo tin nói với New York Times rằng đặc vụ Mỹ nhanh chóng kiểm tra xem đối tượng mà các đối tượng buôn bán ma túy nhắc tới là ai. Cuối cùng, họ tìm ra được danh tính người này, Salvador Cienfuegos - người khi đó vẫn đang giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng Mexico.

Vào thời điểm đó, giới chức Mỹ bắt đầu nghi ngờ người bảo trợ cho một trong những đường dây buôn ma túy bạo lực nhất Mexico là người đang lãnh đạo cuộc chiến chống tội phạm có tổ chức của nước này.

Tối ngày 15/10, Cienfuegos đã bị giới chức Mỹ bắt giữ ở sân bay Los Angeles khi đang đi cùng với gia đình.

Ông Cienfuegos giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng Mexico từ năm 2012 tới 2018, bị cáo buộc mắc tội rửa tiền, vận chuyển heroin, ma túy, cần sa từ năm 2015 tới 2017, theo cáo trạng của một tòa án ở New York.

Đây là kết quả của cuộc điều tra kéo dài hàng năm trời mà phía Mỹ đặt tên là “Chiến dịch bố già”. Các điều tra viên cáo buộc Cienfuegos hỗ trợ băng đảng H-2, một nhóm tội phạm buôn bán ma túy thông qua đường hàng hải. Ông Cienfuegos bị nghi nhận những khoản hối lộ béo bở từ H-2 để đổi lại việc ông ta chỉ đạo cấp dưới không truy quét H-2 mà nhằm vào đối thủ của băng này.

Từ năm 2006, Mexico đã cho phép quân đội trở thành lực lượng chính trong cuộc chiến với ma túy vì lực lượng cảnh sát không thể hoàn thành nhiệm vụ. Bộ trưởng quốc phòng đảm nhận việc giám sát quân nhân được triển khai tới các khu vực tội phạm có tổ chức hoành hành.

Năm 2017, Mexico ban hành luật an ninh, đề cao vai trò quân đội trong cuộc chiến chống ma túy. Ông Cienfuegos đóng vai trò quan trọng trong việc thuyết phục các nhà làm luật Mexico thông qua luật này, khẳng định quân đội là lực lượng duy nhất chống lại được tệ nạn ma túy.

Các nhân vật cấp cao “nhúng chàm”

Theo New York Times, việc ông Cienfuegos bị bắt dường như cho thấy mức độ hoành hành của các băng đảng ma túy tại Mexico và sự liên quan tới các nhân vật cao cấp ở nước này. Khoảng 10 tháng trước, Mỹ đã truy tố cựu quan chức Mexico Genaro García Luna - người từng lãnh đạo tổ chức ở Mexico tương đương với FBI - vì cáo buộc nhận hối lộ để bảo vệ Sinaloa, băng đảng mafia quyền lực nhất Mexico.

Nếu cả 2 nhân vật này cũng bị kết tội, điều đó đồng nghĩa với việc 2 cựu quan chức cấp cao của Mexico trong cuộc chiến chống ma túy lại tham gia vào các băng đảng tội phạm có tổ chức, gieo rắc mối đe dọa nghiêm trọng cho người dân và đất nước.

Ngoài ra, Mỹ trong nhiều năm qua đã hỗ trợ Mexico trong cuộc chiến chống ma túy và họ thực hiện các chiến dịch truy quét với sự tham gia của lực lượng Mexico. Nếu 2 cựu quan chức Mexico bị kết án, điều đó đồng nghĩa với việc Mỹ sẽ cần phải xem xét lại chiến lược của họ.

Cả ông García Luna và Cienfuegos đều phục vụ ở cấp cao nhất của chính phủ khi các vụ giết người tăng lên mức báo động, các băng đảng ma túy hoành hành và các hoạt động quân sự được mở rộng.

Tại Mexico, ông Cienfuegos được xem là biểu tượng cho vai trò nổi bật của quân đội. Các tướng lĩnh được trao nhiều quyền tự chủ, ít khi chịu chi phối bởi áp lực chính trị. Đặc biệt, bộ trưởng Quốc phòng ở Mexico được xem là nhân vật quyền lực số 2, chỉ xếp sau tổng thống. Vì vậy, theo New York Times, không có nhiều cuộc điều tra được mở ra để nhằm vào các nhân vật cấp cao trong quân đội Mexico.

Theo New York Times, vụ bắt giữ ông Cienfuegos được cho không phải là chiến dịch có sự hợp tác giữa Mỹ và Mexico. Nó dường như liên quan tới cuộc điều tra do Mỹ dẫn đầu từ cuối năm 2013 liên quan tới băng nhóm ma túy Mexico của trùm tội phạm Fausto Isidro Meza Flores. Trong thời điểm đó, có những chi tiết cho thấy ông Cienfuegos đã bị nghi ngờ có liên quan nhưng chưa bị cả lực lượng hành pháp Mỹ và Mexico điều tra. Tuy nhiên, vào năm 2015, sự nghi ngờ bắt đầu gia tăng và ông Cienfuegos bị đưa vào “tầm ngắm”.

Đức Hoàng

Theo New York Times