Tất cả những điều bạn cần biết để phát hiện sớm ung thư

Từ 21-39 tuổi, nam giới chưa cần tầm soát ung thư đại tràng nếu không có yếu tố nguy cơ, phụ nữ nên tầm soát ung thư cổ tử cung từ 25 đến 65 tuổi.

Từ 21-39 tuổi

Nam giới: Kiểm tra tầm soát ung thư đại tràng (trong trường hợp có những yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình, rối loạn di truyền hoặc các yếu tố khác).

Nữ giới:

Kiểm tra tầm soát ung thư vú: Chúng ta cần biết tình trạng bình thường của vú và đi kiểm tra nếu thấy bất kỳ sự thay đổi nào. Tìm hiểu xem bạn có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú cao hơn mức trung bình hay không. Nếu không, thì lúc này chưa cần xét nghiệm sàng lọc. Nếu có, hãy thực hiện kiểm tra vú và các xét nghiệm sàng lọc cần thiết.

Kiểm tra tầm soát ung thư cổ tử cung: Không cần kiểm tra trước 25 tuổi. Bắt đầu từ 25 tuổi đến 65 tuổi, tất cả phụ nữ nên làm xét nghiệm HPV 5 năm một lần.

Kiểm tra tầm soát ung thư đại tràng: Tìm hiểu xem bạn có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại tràng cao hơn mức trung bình hay không. Nếu không, thì lúc này chưa cần sàng lọc.

Từ 40-49 tuổi

Nam giới:

Kiểm tra tầm soát ung thư đại tràng: Tất cả những người có nguy cơ trung bình nên bắt đầu thử nghiệm ở tuổi 45.

Kiểm tra tầm soát ung thư tuyến tiền liệt: Bắt đầu từ 45 tuổi, nam giới có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn mức trung bình nên nói chuyện với bác sĩ về những điều không chắc chắn, rủi ro và lợi ích của xét nghiệm sàng lọc để có thể quyết định có muốn xét nghiệm hay không. Nam giới có hơn một người thân bị ung thư tuyến tiền liệt trước 65 tuổi thậm chí có nguy cơ cao hơn nên xét nghiệm sàng lọc ở tuổi 40.

Nữ giới:

Kiểm tra tầm soát ung thư vú: Phụ nữ từ 40 đến 44 tuổi nên có lựa chọn bắt đầu tầm soát ung thư vú hàng năm thông qua chụp X quang tuyến vú nếu có điều kiện. Bắt đầu từ 45 tuổi, phụ nữ nên chụp X quang tuyến vú hàng năm.

Kiểm tra tầm soát ung thư cổ tử cung: làm xét nghiệm HPV 5 năm một lần.

Kiểm tra tầm soát ung thư đại tràng: Tất cả những người có nguy cơ trung bình nên bắt đầu sàng lọc ở tuổi 45.

Từ 50-64 tuổi

Nam giới:

Kiểm tra tầm soát ung thư đại tràng: Tất cả những người có nguy cơ trung bình nên bắt đầu xét nghiệm ở tuổi 45.

Kiểm tra tầm soát ung thư tuyến tiền liệt: Bắt đầu từ 50 tuổi, tất cả nam giới có nguy cơ trung bình nên thực hiện tầm soát.

Kiểm tra tầm soát ung thư phổi: Nếu bạn từ 55 tuổi trở lên, hãy nói chuyện với bác sĩ về tiền sử hút thuốc và liệu có nên chụp CT liều thấp hàng năm để tầm soát ung thư phổi sớm hay không. Việc tầm soát có thể có lợi nếu bạn là người thường xuyên hoặc từng hút thuốc (đã bỏ thuốc lá trong vòng 15 năm qua).

Nữ giới:

Kiểm tra tầm soát ung thư vú: Phụ nữ từ 50 đến 54 tuổi nên chụp X quang vú hàng năm. Bắt đầu từ tuổi 55, phụ nữ nên chuyển sang chụp X quang vú 2 năm một lần, hoặc có thể tiếp tục chụp mỗi năm.

Kiểm tra tầm soát ung thư cổ tử cung: làm xét nghiệm HPV 5 năm một lần.

Kiểm tra tầm soát ung thư đại tràng: Tất cả những người có nguy cơ trung bình nên bắt đầu xét nghiệm ở tuổi 45.

Kiểm tra tầm soát ung thư phổi: Nếu bạn từ 55 tuổi trở lên, hãy nói chuyện với bác sĩ về tiền sử hút thuốc và liệu có nên chụp CT liều thấp hàng năm để tầm soát ung thư phổi sớm hay không. Việc tầm soát có thể có lợi nếu bạn là người thường xuyên hoặc từng hút thuốc (đã bỏ thuốc lá trong vòng 15 năm qua).

Sau 64 tuổi

Nam giới:

Kiểm tra tầm soát ung thư đại tràng: Nên làm xét nghiệm cho đến hết 75 tuổi. Hầu hết những người trên 85 tuổi không nên đi khám nếu không có những bất thường về sức khỏe.

Kiểm tra tầm soát ung thư tuyến tiền liệt: Tình trạng sức khỏe tổng thể chứ không phải tuổi tác là điều quan trọng khi đưa ra quyết định xét nghiệm ung thư tuyến tiền liệt. Nam giới có thể sống thêm ít nhất 10 năm nên cân nhắc về việc thực hiện sàng lọc ung thư tiền liệt tuyến.

Kiểm tra tầm soát ung thư phổi: Việc tầm soát có thể có lợi nếu nam giới là người tích cực hoặc từng hút thuốc (bỏ thuốc lá trong vòng 15 năm qua),

Nữ giới:

Kiểm tra tầm soát ung thư vú: nên chụp quang tuyến vú 2 năm một lần, hoặc có thể chọn chụp mỗi năm.

Kiểm tra tầm soát ung thư cổ tử cung: Không cần xét nghiệm nếu đã xét nghiệm ung thư cổ tử cung thường xuyên với kết quả bình thường trong 10 năm trước đó. Không cần xét nghiệm sau khi phẫu thuật cắt bỏ cổ tử cung miễn là nó được thực hiện vì những lý do không liên quan đến ung thư cổ tử cung hoặc tiền ung thư. Phụ nữ có tiền sử tiền ung thư cổ tử cung nghiêm trọng nên tiếp tục xét nghiệm trong 25 năm sau chẩn đoán đó.

Kiểm tra tầm soát ung thư đại tràng: nên làm xét nghiệm cho đến hết 75 tuổi. Hầu hết những người trên 85 tuổi không nên đi khám nếu không có những bất thường về sức khỏe.

Kiểm tra tầm soát ung thư phổi: Hãy nói chuyện với bác sĩ về tiền sử hút thuốc và liệu có nên chụp CT liều thấp hàng năm để tầm soát ung thư phổi sớm hay không. Việc tầm soát có thể có lợi nếu bạn là người thường xuyên hoặc từng hút thuốc (đã bỏ thuốc lá trong vòng 15 năm qua).

Thạc sĩ Nguyễn Thị Vân Anh
Khoa Xạ trị - Xạ phẫu, Viện Ung thư, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108