Thương vụ mua lại khiến thị trường xuất bản Mỹ chấn động

Tháng 12/2020, Bertelsmann - công ty mẹ của Penguin Random House (PRH) - đã giành chiến thắng trong cuộc đấu thầu mua lại Simon & Schuster (S&S) với giá 2,2 tỷ USD. The New York Times nhận định thỏa thuận này đánh dấu cho sự ra đời của một “siêu nhà xuất bản” (megapublisher) đầu tiên trên thế giới.

Theo CNBC, Penguin Random House chiếm khoảng 25% tổng số sách in được bán ở Mỹ trong năm 2020. Simon & Schuster chiếm khoảng 9,1%. Khi hợp lại với nhau, thị phần của họ sẽ đạt khoảng 34%, nghĩa là cứ ba cuốn sách in bán ở Mỹ thì có một cuốn được xuất bản bởi cùng một công ty. Việc xuất bản sách đã được củng cố đều đặn kể từ những năm 1960 cùng với phần còn lại của nền kinh tế Mỹ, và Thad McIlroy cho rằng sự hợp nhất mới này chỉ là ví dụ mới nhất của xu hướng này. “Random House đã mua Penguin bảy năm trước, khiến Big Six (6 nhà xuất bản lớn) thành Big Five. Bây giờ chúng ta đang đi từ Big Five đến Big Four”, ông nói. "Nếu quay lại 25 trước, chúng ta có Dirty Dozen (12 nhà xuất bản)”. Tại Mỹ, 5 thương hiệu xuất bản lớn nhất (Big 5), theo thứ tự là: Penguin Random House, Hachette Book Group, Harper Collins, Simon & Schuster, Macmillan.

Hiệp hội Tác giả Mỹ cho rằng siêu nhà xuất bản mới này sẽ chiếm khoảng 50% tổng số sách thương mại. Một trong số những lo ngại của Hiệp hội Tác giả là sự giảm cạnh tranh giữa các nhà xuất bản khi “Big 5” trở thành “Big 4”. Đối với các tác giả, điều này đồng nghĩa sẽ có ít đơn vị xuất bản cạnh tranh với các bản thảo của họ, chắc chắn sẽ làm giảm khoản tiền ứng trước dành cho tác phẩm của người viết sách.

Đại diện hiệp hội tác giả Mỹ cũng cho rằng lịch sử những cuộc hợp nhất trong xuất bản cho thấy các tác giả bị tổn hại nhiều. Những vụ sáp nhập như vậy có thể sẽ hủy hợp đồng, sa thải biên tập viên, làm giảm lựa chọn nhà xuất bản của tác giả. Hiệp hội Tác giả đã kêu gọi bộ tư pháp Mỹ phản đối việc PRH mua lại S&S, từ chối cho phép hợp nhất hơn nữa ngành xuất bản Mỹ.

Bên cạnh đó, Allison Hill - Giám đốc điều hành của hiệp hội Những người bán sách Mỹ - cũng viết thư công khai phản đối việc sáp nhập hai ông lớn ngành xuất bản nước này. “Thông báo PRH - nhà xuất bản lớn nhất trong số các nhà xuất bản thuộc nhóm ‘Big 5’ - đang mua S&S là đáng báo động”, Allison Hill viết. “Với tư cách người đứng đầu trong ngành xuất bản, việc PRH mua lại một nhà xuất bản khác trong nhóm ‘Big 5’, giảm xuống còn ‘Big 4’, nghĩa là quá nhiều quyền lực với tác giả và độc giả sẽ tập trung trong một tập đoàn duy nhất”, bà Hill viết.

Việc ViacomCBS bán thương hiệu Simon & Schuster được cho là sẽ định hình lại ngành xuất bản Mỹ, vốn là ngành kinh doanh hấp dẫn, tiềm năng. Nhiều công ty lớn tại Mỹ đã và đang cạnh tranh để có được các tác phẩm, cây bút bán chạy.