Có bao giờ bạn đọc qua loạt truyện đồ sộ Chúa tể những chiếc nhẫn (The Lord of the Rings) và thắc mắc bên cạnh thế giới kỳ ảo sinh động mà "cha đẻ" của bộ truyện là J.R.R. Tolkien (1892-1973) tạo nên, những ai là người góp phần đưa bộ truyện đến gần hơn với độc giả đại chúng không? Dĩ nhiên là không thể không kể đến công việc vẽ minh họa bìa sách của những họa sĩ chuyên nghiệp mà tên của họ đôi khi chỉ nằm lạnh lẽo trên quyển sách, người đọc đôi khi ít để ý đến.
Hồi tháng 2.2020, báo New York Times đăng tải câu chuyện thú vị về trường hợp của nữ họa sĩ quá cố Barbara Remington, người đã qua đời hồi tháng 1 năm nay do bệnh ung thư về việc bà đã... "nhắm mắt" vẽ bìa truyện Chúa tể những chiếc nhẫn như thế nào. Thực chất, bà Barbara Remington vẽ bìa cho loạt truyện có hơn 150 triệu bản in trên toàn thế giới (tính đến nay) nhưng chưa hề đọc qua sách, thế nhưng nó vẫn trở nên cuốn hút trong thập niên 1960. Lần đầu tiên trong ngần ấy năm, khi câu chuyện được đem ra ánh sáng, những người hâm mộ dòng truyện fantasy nói chung và truyện của J.R.R. Tolkien nói riêng mới bất ngờ về công việc thầm lặng đáng ngưỡng mộ này.
Vẽ bìa khi bị... hối deadline
Có một sự thật thú vị là loạt truyện được đọc cực kỳ nhiều trong cộng đồng Anh ngữ cũng như trên khắp thế giới này trong gần sáu thập niên qua kể từ lần xuất bản đầu tiên (năm 1954) đã được rất nhiều nhà xuất bản, họa sĩ liên tục tạo nên những trang bìa minh họa khác nhau. Theo thống kê trên trang web Adazing.com, nhà văn quá cố J.R.R. Tolkien, vốn cũng là một tay vẽ minh họa cừ khôi, đã phác họa cho bộ ba truyện của mình và nó trở thành những minh họa đầu tiên cho thế giới Trung Địa giữa thập niên 1950, một vùng đất hư cấu rộng lớn trong Chúa tể những chiếc nhẫn.
Trở về với câu chuyện của Barbara Remington, bà vẽ minh họa cho bộ ba quyển sách Chúa tể những chiếc nhẫn lẫn Anh chàng Hobbit (The Hobbit, được viết năm 1937, nội dung diễn ra trước các sự kiện trong Chúa tể những chiếc nhẫn) trong tình trạng... deadline "dí" tới tấp. Nhà xuất bản Ballantine Books khi ấy xuất bản loạt truyện của J.R.R. Tolkien nhưng lại giao bà dự án khá gấp, mặc dù trước đây nữ họa sĩ này từng làm việc với nhà xuất bản rất nhiều lần.
Để kịp ngày giao "thành phẩm", không còn cách nào khác đó là bà Remington chấp nhận vẽ mà chẳng biết nội dung là gì trong đó. Bà trần tình khi còn tại thế: "Phía Ballantine rất gấp để kịp ra mắt loạt truyện với độc giả. Khi họ giao tôi dự án, tôi không kịp đọc sách, mặc dù tôi đã cố xin một bản sao từ bạn bè mình". Bà nói thêm: "Cuối cùng là tôi chẳng biết nội dung sách là gì. Do đó tôi đã tìm những người đọc chúng, nhưng mà mấy quyển sách này không dễ gì để mà tóm tắt nội dung. Tôi đã phác họa lại trong hết khả năng của mình". Dĩ nhiên một vấn đề đã xảy ra đó là bà đã... vẽ sai nhiều chỗ.
Đến cả J.R.R. Tolkien cũng choáng
Sự sai sót trong việc việc minh họa của bà Barbara Remington khiến cho tác giả của loạt truyện cũng bất ngờ với cách mà bà tưởng tượng về thế giới của ông bởi khi nhà văn còn sống, ông cũng đã xem qua "tác phẩm" của bà. Trang Adazing.com nhận xét về tác phẩm của nữ nghệ sĩ quá cố là "huyền bí, đầy ma thuật và trông nổi bật" từ "những màu sắc tươi tắn nhưng mang lại cảm giác về điều gí đó rất bí ẩn". Với J.R.R. Tolkien, tranh của bà Remington quả thật... bí ẩn đến mức không sao hiểu nổi.
"Khi Tolkien nhìn vào một cái cây có quả trong tranh, ông ấy hỏi: "Mấy quả bí ngô làm gì trên mấy cành cây thế?". Những chúng đâu phải bí ngô, chắc chắn ông ấy không biết chúng là gì. Ông ấy còn cực kỳ lúng túng khi thấy mấy con sư tử trong tranh bởi vì chẳng có con sư tử nào trong truyện ông viết cả. Do đó ông đã yêu cầu nhà xuất bản bỏ chúng đi". Bên cạnh việc vẽ minh họa truyện Chúa tể những chiếc nhẫn, bà còn minh họa cho truyện khác, vẽ poster, minh họa cho tạp chí.
Theo New York Times, bà Barbara Remington vẫn tỏ ra vui vẻ vì tác phẩm - bìa sách của bà được mọi người đón nhận rộng rãi. Bà bộc bạch: "Sau khi đọc truyện của ông ấy, tôi thấy mình là nỗi khiếp sợ của chính nhà văn Tolkien. Nếu tôi đọc truyện Chúa tể những chiếc nhẫn trước, có lẽ tôi sẽ không vẽ bìa sách đâu".
