Xung đột Azerbaijan - Armenia: Cờ ngoài - bài trong

Chỉ trong thời gian rất ngắn, thỏa thuận ngừng bắn đạt được giữa Azerbaijan và Armenia do Nga làm trung gian đã thể hiện sự thiếu bền vững. Có hai nước đạt lợi đơn lợi kép từ cục diện tình hình mới này là Thổ Nhĩ Kỳ và Israel.

Cái lợi đối với 2 nước này có giống lẫn khác nhau. Cả hai đều nhìn nhận giao tranh quân sự lại bùng phát giữa Azerbaijan và Armenia là cơ hội thuận lợi để gây dựng vai trò và ảnh hưởng chính trị an ninh ở khu vực bằng cách tác động trực tiếp hay gián tiếp vào bất ổn, kể cả theo hướng “rút củi đáy nồi” lẫn “đổ thêm dầu vào lửa”. Thổ Nhĩ Kỳ và Israel càng thành công bao nhiêu trong toan tính này, thì các nước khác càng khó thành công trong việc thông qua bất hòa giữa Azerbaijan và Armenia để khẳng định sự ảnh hưởng và vai trò ở khu vực.

Cả hai đều thân thiện và gắn bó với Azerbaijan hơn Armenia. Thổ Nhĩ Kỳ thù địch với Armenia, trong khi Israel sẵn sàng vì lợi ích trong quan hệ với Azerbaijan mà bớt hữu hảo với Armenia.

Cả hai đều có lợi ích to lớn thiết thực trong quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và quân sự với Azerbaijan, bởi đều là các nhà cung cấp vũ khí quan trọng, đồng thời lại là khách hàng nhập khẩu năng lượng quan trọng của Azerbaijan. Qua đó, Thổ Nhĩ Kỳ có thêm con chủ bài để cạnh tranh chiến lược với Nga ở khu vực và tăng thêm vị thế trong xử lý quan hệ với EU và NATO. Israel còn có mục đích liên thủ với Azerbaijan cùng đối phó và chống Iran.

Cờ ngoài - bài trong như thế khiến bất ổn Azerbaijan - Armenia càng thêm nan giải.