Cả trăm hãng công nghệ hủy IPO vì Trung Quốc siết kiểm soát

Hơn 100 công ty đã rút đơn xin niêm yết trên sàn STAR Market và ChiNext kể từ khi IPO của Ant Group bị giới chức chặn lại tháng 11/2020.

Nhiều giám đốc ngân hàng và lãnh đạo công ty cho biết việc này diễn ra trong bối cảnh giới chức tăng cường giám sát các đơn xin IPO, khiến nhiều thương vụ bị trì hoãn, từ chối hoặc thậm chí bị phạt. Việc các doanh nghiệp ồ ạt rút đơn IPO làm dấy lên câu hỏi về chất lượng IPO tại Trung Quốc và hoạt động đánh giá ban đầu của các công ty bảo lãnh phát hành.

Nếu còn tiếp diễn, xu hướng này sẽ đe dọa tham vọng của Bắc Kinh trong việc cạnh tranh với các sàn chứng khoán toàn cầu như Hong Kong hay New York, trong bối cảnh nước này cân nhắc lập sàn mới để thu hút các công ty niêm yết ở nước ngoài.

2 năm trước, Trung Quốc mở sàn STAR tại Thượng Hải với cơ chế đăng ký và công bố tương tự Mỹ, nhằm thuyết phục các startup công nghệ niêm yết trong nước. Cơ chế này đã được mở rộng sang ChiNext (Thâm Quyến) năm ngoái.

Tuy nhiên, một giám đốc ngân hàng cho biết sau sự việc với IPO của Ant, giới chức đã chuyển sự chú ý sang kiểm soát rủi ro. "Họ đang yêu cầu các hãng bảo lãnh phát hành phải đánh giá thương vụ kỹ càng hơn", người này cho biết. Một số hãng bảo lãnh đã rút đơn vì sợ bị phạt.

Năm ngoái, STAR Market trở thành địa điểm niêm yết được ưa chuộng thứ 4 thế giới, với 20 tỷ USD huy động được qua IPO. Quý đầu năm nay, sàn này rơi xuống thứ 7, số liệu của Refinitiv cho biết.

"Đang có bong bóng công nghệ ở Trung Quốc", Yiming Feng tại Atom Venture Capital cho biết, "Đã đến lúc dọn dẹp rồi".

DaoCloud - một startup về điện toán đám mây tại Thượng Hải có kế hoạch niêm yết trên STAR năm nay. Tuy nhiên, họ giờ cân nhắc chuyển sang sàn Hong Kong, vì khả năng đơn xin IPO bị trì hoãn. Các công ty muốn IPO bây giờ "phải đối mặt với rất nhiều bất ổn về chính sách", Roby Chen - nhà sáng lập DaoCloud cho biết, "Thế nên chúng tôi cần kế hoạch B".

Còn với các công ty không có kế hoạch niêm yết ở nước ngoài, ưu tiên hiện tại là huy động vốn từ tư nhân. Một số công ty kỳ lân (được định giá 1 tỷ USD trở lên) "đã mang kế hoạch kinh doanh đến gặp tôi và muốn tôi rót vốn", Abraham Zhang - Chủ tịch quỹ đầu tư mạo hiểm China Europe Capital cho biết.

Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Trung Quốc Yi Huiman tháng trước thúc giục các hãng bảo lãnh phát hành siết kiểm soát công ty muốn IPO. Cơ quan này cho biết sẽ trừng phạt những hãng đem "công ty yếu kém" lên sàn.

Các giám đốc ngân hàng cho biết các sàn giờ đã có hoạt động kiểm tra tại chỗ, nghiên cứu đơn xin IPO và hỏi các hãng bảo lãnh cả núi câu hỏi. Đây là những việc trước đó không phổ biến. Bên cạnh đó, lãnh đạo cấp cao của các startup cũng phải công khai tài khoản ngân hàng cá nhân và giải trình những giao dịch lớn.

Kết quả là thời gian chờ trung bình từ 6 tháng giờ đã lên 12 tháng, khiến hơn 100 công ty phải xếp hàng đợi để được niêm yết trên STAR. Hệ thống IPO mới được đưa ra nhằm thu hút nhiều công ty muốn niêm yết nhanh. Nhưng hiện tại, "giới chức lại quan tâm quá mức đến chi tiết và điều tra, khiến họ sợ hãi bỏ đi", một giám đốc ngân hàng đầu tư đã bị trì hoãn vài thương vụ IPO cho biết.

Hà Thu (theo Reuters)