Nhật Bản có lãng phí khi dùng F-35 để ngăn máy bay Trung Quốc?

Nhật Bản được cho là đang tính dùng chiến đấu cơ F-35 cho việc xuất kích ngăn chặn máy bay nước ngoài tiếp cận không phận. Giới quan sát cho rằng chiến đấu cơ này quá đắt đỏ, quá giá trị cho nhiệm vụ này, theo Forbes.

Lực lượng Phòng vệ trên không của Nhật Bản là một trong những đơn vị không quân bận bịu nhất thế giới khi thường xuyên phải triển khai máy bay ngăn chặn máy bay Trung Quốc tiếp cận. Theo thống kê, năm 2016 là năm đỉnh điểm khi máy bay Nhật xuất kích tổng cộng 851 lần đề ngăn chặn máy bay Trung Quốc tại vùng nhận diện phòng không (ADIZ) của Nhật.

Chuyên gia Peter Layton tại Viện Griffith Asia (Úc) cho rằng mục đích của Trung Quốc là muốn gây sức ép lên Nhật Bản mỗi ngày và việc ngăn chặn sẽ gây tổn hao đến sức khỏe phi công cũng như các máy bay của Nhật, theo CNN. Trong nhiều năm, Nhật Bản có quy định điều đến 4 tiêm kích F-15J hoặc máy bay khác cho mỗi lần ngăn chặn máy bay Trung Quốc. Điều này gây ảnh hưởng nhiều đến phi đội hơn 200 chiếc F-15J của Nhật.

Gần đây, với việc chi phí ngày càng tăng giữa những đợt xâm nhập không ngừng nghỉ của Trung Quốc, Nhật Bản đã thay đổi chính sách khi chỉ điều chiến đấu cơ lên ngăn chặn trong những trường hợp đáng chú ý. Các vụ còn lại sẽ được giao cho hệ thống radar và phòng không mặt đất theo dõi.

Thay đổi này dẫn đến số lượng vụ ngăn chặn trong năm 2019 giảm xuống còn 675 lần và 331 lần trong năm 2020. Tuy nhiên, con số này vẫn cao hơn nhiều đối với phi đội chiến đấu cơ của Nhật. Trong khi đó, toàn bộ lực lượng NATO với hàng trăm chiến đấu cơ chỉ xuất kích 430 lần để ngăn chặn máy bay Nga trong năm 2019.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản nói rằng chiến đấu cơ F-35 không phù hợp cho việc cất cánh khẩn cấp và khó để máy bay này giúp duy trì hệ thống ứng phó như trước. Tại Mỹ, máy bay F-35 chỉ ở mức sẵn sàng chiến đấu 60%, trong khi con số của F-15 là 70%. Việc vận hành một chiếc F-35 tốn 10 triệu USD mỗi năm trong khi một chiếc F-15 chỉ tốn 6 triệu USD mỗi năm.

Tham mưu trưởng không quân Mỹ Charles Brown so sánh F-35 như siêu xe Ferrari. “Bạn không lái Ferrari đi làm mỗi ngày. Bạn chỉ lái nó vào những ngày chủ nhật. Đây là chiến đấu cơ cao cấp. Chúng tôi muốn đảm bảo không sử dụng nó cho mọi cuộc đấu hạng thấp”, tướng Brown nói.

Máy bay F-35 không phải là phương tiện lý tưởng cho việc tuần tra trên không nhưng Nhật Bản không có lựa chọn khác. Ngay cả khi Nhật Bản chỉ điều động máy bay ngăn chặn những trường hợp nghiêm trọng thì mỗi năm cũng có hàng trăm vụ máy bay Trung Quốc xâm nhập cần phản ứng. Và phi đội F-15J là không đủ gánh vác khối lượng nhiệm vụ này.