U23 Việt Nam và phiên bản chưa hoàn thiện

Để đánh giá một cách công bằng, không nên so sánh lứa cầu thủ hiện nay với đội bóng từng vào chung kết giải U23 châu Á 2018. Đội ngũ trong tay HLV Park Hang-seo gần bốn năm trước được xem là tinh hoa của bóng đá Việt Nam trong gần 20 năm qua. Rất nhiều người trong số đó đã vào bán kết giải U19 châu Á 2016, giành vé dự U20 World Cup 2017.

Còn đội hình hiện tại có chín cầu thủ từng được HLV Hoàng Anh Tuấn đưa đến Indonesia để dự vòng chung kết U19 châu Á 2018. Tại đó, họ rơi vào bảng đấu khá nặng với Hàn Quốc, Australia và Jordan nên toàn thua.

Ba năm trôi qua, không mấy ai trong số đó chiếm được suất đá chính tại các CLB ở V-League, ngoài một vài cái tên như Lê Văn Xuân, Bùi Hoàng Việt Anh nhờ Hà Nội FC có sự ưu ái nhất định cho các cầu thủ trẻ. Trái lại, lứa U19 cũng của HLV Hoàng Anh Tuấn năm 2016 hầu như phát triển nhanh, ổn định và có đến 15 cầu thủ được HLV Park sử dụng trên đội tuyển Việt Nam hiện nay. Tương tự là lứa U19 của năm 2014 mà nòng cốt là HAGL, chỉ cần một năm sau đã đủ sức đá chính ở V-League cũng như duy trì được sự phát triển đến năm-bảy năm sau.

Những điều trên cho thấy, dù xuất phát điểm cực tốt, sự phát triển của các cầu thủ trẻ vẫn phụ thuộc rất nhiều vào hệ thống thi đấu nội địa, mà V-League là nền tảng. Ở mỗi thời kỳ, có sự chênh lệch tài năng nhất định, nhưng mức độ sản sinh cầu thủ trẻ của bóng đá Việt Nam vẫn năng suất. Vấn đề nằm ở chỗ có những lứa trẻ bị "lãng quên", ít được các CLB sử dụng nên càng lớn càng thụt lùi về phong độ. Điểm sáng nhất trong hai chiến thắng của U23 Việt Nam vừa qua là tiền vệ Hai Long. Nhưng thực ra từ hai năm trước anh đã được nhìn nhận đẳng cấp ở đội tuyển quốc gia, bây giờ "phải" xuống đá U23 thì không tỏa sáng mới lạ.

Cho nên, nhìn ở nhiều góc độ, lứa U23 hiện nay đáng thương hơn đáng bị chê trách. Ngay HLV Park cũng thừa nhận, ông không có gì nhiều để bình luận về những màn trình diễn vừa qua. Từ sau SEA Games 30, ban huấn luyện đã không có nhiều thời gian để nâng cấp đội bóng này. Một phần vì không có sự kiện nào dành cho họ, một phần vì Covid-19 khiến hệ thống thi đấu nội địa cũng teo tóp. Năm 2020, đội U23 có bảy đợt tập trung nhưng chủ yếu là gọi lên đá nội bộ để sàng lọc rồi trả về. Đến năm 2021 gần như chẳng tập luyện được gì nhiều. Sự vụng về trong kỹ năng chơi bóng, sự lặp lại bế tắc về phương thức tiếp cận khung thành đối phương cũng như một vài yếu tố mang xu hướng thô bạo, thiếu kỷ luật... đến như một hệ quả. Với một nền tảng như thế, đoạt vé dự vòng chung kết U23 châu Á có thể xem là hoàn thành mục tiêu. Không hơn, không kém.

Thay vì chỉ trích, điều đáng quan tâm lúc này là liệu HLV Park có thể làm gì đó tốt hơn cho các cầu thủ này hay không? Trước khi đến Uzbekistan hè 2022, đội U23 sẽ có một khoảng thời gian chơi bóng ở V-League trong trường hợp giải đấu được diễn ra đúng kế hoạch, sau đó sẽ là bài kiểm tra chất lượng ở SEA Games 31 vào tháng 5. Nghĩa là, chỉ có thể hy vọng các CLB trao cho cầu thủ trẻ thêm cơ hội thi đấu, bên cạnh việc tăng cường cọ sát quốc tế từ VFF ở khoảng thời gian ít ỏi còn lại.

Song Việt