Chuỗi lây nhiễm chợ đầu mối khiến Đà Nẵng kéo dài cách ly

Chợ đầu mối Hoà Cường (quận Hải Châu) mỗi ngày cung ứng cho thành phố Đà Nẵng 300 đến 330 tấn rau, củ, quả các loại và là chợ đầu mối nông sản lớn nhất miền Trung. Nguồn hàng từ Tây Nguyên và Nam Trung Bộ đổ về lúc nửa đêm, thường có khoảng 1.400 tiểu thương đến bán mua rồi tản ra các trên địa bàn vào 6h sáng.

Trong thời gian dịch bệnh, các tiểu thương được lấy mẫu xét nghiệm theo kế hoạch của ngành y tế. Khi thành phố cách ly xã hội, các hộ kinh doanh tại chợ được quản lý việc ra vào bằng mã QR Code. Người mua sỉ đi chợ hàng ngày, còn người bán hàng thiết yếu nhưng không phải rau, củ quả thì đi theo ngày chẵn, lẻ.

Chợ đầu mối hoạt động an toàn qua bốn đợt dịch trước ở Đà Nẵng. Nhưng đến rạng sáng 12/8, các tiểu thương đến buôn bán ở chợ được thông báo ở lại lấy mẫu xét nghiệm, chợ tạm đóng cửa.

Sở Y tế Đà Nẵng sau đó phát thông báo, trong hai ngày 11 và 12/8, tại chợ đầu mối Hoà Cường đã ghi nhận 6 bệnh nhân Covid-19 là tiểu thương. Do đó, đề nghị những người đến chợ từ ngày 5/8 đến nay cần liên hệ với cơ quan y tế địa phương để được lấy mẫu xét nghiệm.

Sáu ca mắc Covid-19 này gồm bốn người bán rau, củ, quả; một người bán mắm dưa; một người bán đồ tạp hóa, gia dụng. Họ có điểm chung là xét nghiệm âm tính ngày 27/7; phát hiện nhiễm Covid-19 khi có các triệu chứng ho, sốt, đau họng... và chủ động đến bệnh viện để khám sàng lọc.

Điều tra dịch tễ cho thấy, một ca buôn bán ở chợ đầu mối Hoà Cường từng gặp F0 ở cảng cá Thọ Quang (quận Sơn Trà), đến gần quầy rau chơi. Lúc này, chuỗi lây nhiễm cảng cá Thọ Quang (cảng cá lớn nhất miền Trung) đã ghi nhận 938 ca dương tính. Tuy nhiên theo Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Đà Nẵng, chưa đủ cở sở khẳng định có liên quan.

Các ca cộng đồng ở chợ đầu mối đã đặt quận Hải Châu vào nguy cơ trở thành "điểm nóng" tiếp theo ở Đà Nẵng, khi hầu hết các phường ở quận Sơn Trà đối diện phía bên kia sông Hàn đã phải phong toả cứng vì liên quan chuỗi cảng cá Thọ Quang.

Ngày 13/8, chợ đầu mối ghi nhận tổng cộng 27 bệnh nhân và được Ban chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 thành phố Đà Nẵng nhận định là "nguy cơ rất cao". Các ca nhiễm mới được ghi nhận ở nhiều nơi, từ chợ Đống Đa (cùng quận Hải Châu), đến chợ Yến Nê, Hoà Phong ở ngoại ô thành phố và hai ca ở Quảng Nam đến chợ đầu mối buôn bán.

Ông Diệp Hoàng Thông Anh, Trưởng ban Quản lý chợ đầu mối Hòa Cường, cho biết sau khi chợ đóng cửa, khu dân cư xung quanh cũng được phong tỏa; nhân viên y tế tập trung vào lấy mẫu xét nghiệm hàng nghìn người để truy vết. Khó khăn lớn nhất là tiểu thương và người đến mua sỉ ở nhiều địa bàn khác nhau.

Ngày 14/8, số ca lây nhiễm ở chợ đầu mối ghi nhận thêm 60 (trong tổng số 91 ca trong ngày ở Đà Nẵng), trong đó 47 người được phát hiện khi thành phố lấy mẫu xét nghiệm 4.000 tiểu thương. Đáng lo ngại, trong số 52 ca cộng đồng, chợ đầu mối chiếm đến 48 ca (43 tiểu thương, ba người đến khám tại các cơ sở y tế tư nhân).

Đến 16/8, ngày đầu tiên Đà Nẵng dừng mọi hoạt động trong 7 ngày, thành phố ghi nhận 91 ca mắc Covid-19, riêng chợ đầu mối Hoà Cường chiếm 61 ca (4 ca cộng đồng). Số ca tiểu thương giảm xuống 14 người, nhưng các ca còn lại đa số là F1 bị lây nhiễm với tốc độ nhanh.

Theo ông Đặng Quang Ánh, Phó Khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Đà Nẵng), chuỗi lây nhiễm chợ đầu mối Hoà Cường đang "rất phức tạp". Sau 9 ngày, các ca dương tính mới không còn đơn thuần là tiểu thương hay người từng đến chợ nữa mà đã lây lan qua nhiều người, rải rác ở hầu hết 7 quận, huyện ở Đà Nẵng.

Ông Ánh nói trong đợt dịch lần này Đà Nẵng có ba chuỗi lây nhiễm lớn ở công ty Việt Hoa, Khu công nghiệp Hoà Khánh; cảng cá Thọ Quang và chợ đầu mối Hoà Cường.

So sánh giữa ba chuỗi thì công ty Việt Hoa đỡ lo ngại hơn vì "mức độ cộng đồng" không lớn bằng ở cảng cá Thọ Quang và chợ đầu mối Hoà Cường. "Cảng cá là chợ đầu mối về hải sản ở miền Trung, còn chợ Hoà Cường là đầu mối về nông sản, quy mô rộng với tiểu thương ở nhiều địa phương, kể cả ngoại tỉnh đến buôn bán", ông Ánh phân tích thêm.

Hiện chuỗi lây nhiễm liên quan cảng cá Thọ Quang và các khu phong toả ở Sơn Trà ở mức "nguy cơ cao", khi ghi nhận tổng 1.124 ca (tính đến chiều 21/8); còn chuỗi chợ đầu mối Hoà Cường đang ở mức "nguy cơ rất cao", 9 ngày có 699 bệnh nhân; riêng ngày 21/8 thành phố ghi nhận 107 ca liên quan đến chuỗi này.

Trong số 699 ca bệnh của chuỗi chợ đầu mối, có 217 người là tiểu thương, 37 người từng đi chợ và 445 là các F liên quan. "Điều tra dịch tễ cho thấy, nhiều F0 đã lây cho cả gia đình. Trong chu kỳ 3 ngày, một F0 có thể lây cho 8 người khác, dẫn đến số ca bệnh tăng nhanh", ông Ánh nói.

Theo CDC Đà Nẵng, đang có rất nhiều F0 lẩn khuất trong cộng đồng, bằng chứng là ba ngày gần đây, bình quân khoảng 30 người được phát hiện từ lấy mẫu đại diện hộ gia đình. Ba ngày liên tiếp thành phố đều ghi nhận 43 ca lây nhiễm cộng đồng.

Trước diễn biến trên, trưa 21/8, Chủ tịch Đà Nẵng Lê Trung Chinh đã ký quyết định kéo dài thời gian yêu cầu người dân "cách ly nhà với nhà" đến 8h ngày 26/8, chỉ lực lượng chống dịch và vận chuyển được ra đường (có thẻ do công an thành phố cấp). Trong thời gian này, ngành y tế xét nghiệm đủ 3 lần cho đại diện 100% người dân thành phố, nhằm đánh giá đúng nguy cơ để có biện pháp chống dịch tiếp theo.

Từ ngày 4/5 đến nay, Đà Nẵng ghi nhận 2.911 ca mắc Covid-19, riêng đợt dịch từ ngày 10/7 là 2.661 ca. Hiện hơn 1.500 bệnh nhân đang điều trị. Nhiều quận, huyện đang áp dụng cách ly F1 tại nhà.

Nguyễn Đông