Trump lỡ cơ hội lật ngược thế cờ

Bước vào cuộc tranh luận trực tiếp lần thứ nhất với Biden, trước sự chứng kiến của hàng chục triệu khán giả truyền hình, Trump liên tục ngắt lời và công kích đối thủ, khiến các phần hỏi đáp, chất vấn bị xé vụn. Trump dường như áp dụng chiến thuật đầy quyết liệt này nhằm cố gắng "hạ đo ván" Biden và thay đổi tình thế.

Nhưng giới quan sát cho rằng chiến thuật này không mang lại thành công như mong đợi của Tổng thống Mỹ. Sự hỗn loạn của cuộc tranh luận và sự hùng hổ của ông có thể khiến một số cử tri chưa quyết định thấy thất vọng hơn là ủng hộ.

"Cuộc tranh luận gây nhức đầu này khó có thể thay đổi quan điểm của bất kỳ ai", Ron Bonjean, chiến lược gia của đảng Cộng hòa ở Washington, nói. "Những lời công kích cá nhân gay gắt của hai ứng viên có thể khiến nhiều người khó chịu".

Thực tế, Trump đã làm hài lòng người ủng hộ trung thành khi thể hiện sự quyết liệt với Biden. Nhưng ông đã dành rất ít thời gian để thuyết phục các cử tri chưa quyết định rằng ông là ứng viên phù hợp nhất để giải quyết các vấn đề nổi cộm như Covid-19, y tế và căng thẳng chủng tộc.

Cuộc tranh luận được tổ chức tại Ohio, nơi Biden đi vận động tranh cử hôm 30/9 và là một trong các bang miền Trung Tây chưa rõ sẽ nghiêng về ứng viên nào. Với màn thể hiện trong cuộc tranh luận, Trump có thể đã lãng phí cơ hội tiếp cận những cử tri mà ông cần.

Cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos tháng này cho thấy cứ 10 cử tri da trắng không có trình độ đại học ở Florida, Michigan, Pennsylvania và Wisconsin thì có 4 người ủng hộ Biden, nhiều hơn so với năm 2016 khi tỷ lệ ủng hộ Hillary Clinton là 3/10 người. Đây là nhóm cử tri có xu hướng nghiêng về đảng Cộng hòa.

Cuộc thăm dò cho thấy Biden dẫn trước Trump với khoảng cách đáng kể trên toàn quốc, nhưng cách biệt nhỏ hơn ở các bang quan trọng này.

"Các cuộc tranh luận thường có rất ít ảnh hưởng đến cách cử tri bỏ phiếu. Với cuộc tranh luận này thì càng khó nhận định nó có thể thuyết phục được cử tri hay không, vì chúng ta có rất ít cơ hội tìm hiểu về các ứng viên và kế hoạch của họ", Christopher Devine, chuyên gia về các chiến dịch tranh cử tổng thống tại Đại học Dayton ở Ohio, nói.

Trump đã đẩy Biden ra khỏi "vùng an toàn", khiến cựu phó tổng thống, người đã cam kết giữ bình tĩnh trước cuộc tranh luận, cũng công kích đối thủ bằng ngôn từ gay gắt như gọi Trump là "gã hề" và "tổng thống tồi tệ nhất" trong lịch sử Mỹ.

Biden đã chật vật phản bác đòn công kích của Trump rằng Biden ủng hộ các cuộc biểu tình sắc tộc biến tướng thành bạo lực trên cả nước. Thực tế, cựu phó tổng thống đã ủng hộ một số mục tiêu của phong trào biểu tình ôn hòa, nhưng không đồng ý với ý tưởng cắt ngân sách cho cảnh sát, trái với cáo buộc Trump đưa ra.

Biden cũng từ chối trả lời câu hỏi của Trump rằng nếu ông trở thành tổng thống, ông có tìm cách tăng số ghế thẩm phán trong Tòa án Tối cao Mỹ để phá vỡ cán cân nghiêng về cánh hữu hiện giờ hay không.

Một số lúc trong cuộc tranh luận, Biden trình bày được những luận điểm ông đã thúc đẩy từ lâu, rằng Trump không thích hợp giữ chức nhiệm kỳ hai vì cách xử lý Covid-19 và phong cách lãnh đạo gây chia rẽ. Để mỉa mai việc Trump đang mất dần nhóm cử tri sống ở ngoại ô, Biden nói: "Ông ấy còn chả biết đến vùng ngoại ô, trừ khi ông ấy rẽ nhầm đường".

Trump thường ngắt lời đối thủ và người điều hành Chris Wallace, khiến họ khó thể hiện quan điểm. Khi Biden có cơ hội nói mà không bị gián đoạn, ông nhìn thẳng vào máy quay, cố gắng truyền thông điệp tới cử tri, trong khi Trump nhìn chằm chằm vào ông.

"Đó là chiến lược của Biden và ông ấy đã thực hiện được nó. Trump không thể gạt được thái độ khinh khỉnh của mình đối với Biden sang một bên để tập trung trình bày các chính sách", Aaron Kall, chuyên gia về tranh luận tổng thống tại Đại học Michigan, nhận xét.

Ông còn mất điểm vì tỏ ra khó chịu khi được được yêu cầu trấn an cử tri rằng ông sẽ chấp nhận kết quả của cuộc bầu cử. Thay vào đó, ông chỉ trích hình thức bỏ phiếu qua thư và cảnh báo rằng cuộc đua có thể "không kết thúc tốt đẹp".

Kall cho rằng nếu Trump muốn lấy lòng cử tri dao động, ông cần vạch ra một tầm nhìn lạc quan hơn cho đất nước trong hai cuộc tranh luận tiếp theo.

Nhưng thời gian đang chống lại ông. Các cuộc tranh luận sau thường được ít người theo dõi hơn và nhiều người Mỹ đã bỏ phiếu sớm vào lúc đó. Là ứng viên "dưới cơ" theo các cuộc thăm dò, Trump đã đánh mất thời gian quý báu trong cuộc tranh luận đầu tiên.

"Đây là cơ hội duy nhất để tạo ấn tượng tốt với một bộ phận nhỏ cử tri chưa quyết định", Kall nói. "Cuối cùng, ông ấy không làm được việc đó".

Xem chi tiết tranh luận Trump - Biden

Phương Vũ (Theo Reuters)